Psikoterapi Nedir? Nasıl uygulanır?
Psikoterapi, kişide var olan olumsuz duygu, düşünce ve davranışların terapist tarafından bilimsel psikolojik teknik ve yaklaşımlar kullanılarak olumlu duygu, düşünce ve davranışlara dönüştürülmesi süreci olarak tanımlanabilir. Bu süreç, terapistlerin ve danışanlarının birlikte yürüttükleri ve terapistlerin danışanlara onları anladıklarını, saygı duyduklarını, yargılamadıklarını, yadırgamadan ve kötü aktarıma maruz bırakmadan kişilerarası ve karşılıklı bir terapötik yapıdır. Terapötik ilişkiyi içeren tedavi süreci; danışan açısından “istek ve güven”, terapist açısından ise, “sabır ve özveri” yönelimlidir. Klinik psikoloji ve psikiyatri uygulamalarında bir “ruhsal tedavi yöntemi” olan psikoterapi, değişik ekollerde farklı yaklaşım ve yöntemlerle ele alınmaktadır. Psikoterapi sürecinde danışanı bütün sorunları, hataları ve doğruları ile kabullenmek terapistin en önemli görevlerinden biridir. Psikoterapinin fayda göstermesinde temel unsurlardan biri psikoterapist ile danışan/hasta arasında kurulan terapötik ittifakın niteliğidir. İnsancıl, karşılıklı güvenin eksiksiz olduğu, iş birliği ve uyuma dayalı danışan psikoterapist ilişkisi psikoterapinin iyileştirici gücünün en önemli adımlarından biridir. Psikoterapi sadece yaşanılan zorluklar ve sorunlar üzerine çalışmakla kalmaz, bununla birlikte kişisel gelişime destek olacak şekilde kişinin becerilerini var olan potansiyelini bir uzmanla birlikte keşfetmesine yardımcı olur.
Danışan psikoterapi ile ruhsal yapısını öğrenecek, ruh hali, duygu, düşünce ve davranışlarının farkındalığına varacak, bunlar üzerine düşünüp, sorgulayıp ve sonunda bunları kontrol edebilmeyi öğrenerek yaşamı hakkında söz sahibi olacaktır. Kısaca yaşadığı olayların sebeplerini anlayıp, öğrenerek sorununun temelinde ne olduğunu kavrayamaya başlayacaktır. Psikoterapi sadece mutluluk, iyimserlik, iyi hissedilen bir yer ve süreç değildir. Bazen acı ve sıkıntı duyabilir, kötü hissedebilir, terapistinize öfkelenebilir, terapiyi bırakmak isteyebilirsiniz.
Sizi anlık mutlu eden, iyide tutan, sorunlarınıza gerçekçi ve bilimsel yaklaşmayan, istediğiniz şeyi size sürekli veren bir terapist iyi bir terapist değildir. Psikoterapist olarak hedeflerimizden bazıları size kötü de hissettirse farkındalığınızı arttırarak daha ergin, özgür ve huzurlu hale gelmenizi sağlamak, yaşadığınız olaylar karşısında baş etme durumunuzu arttırmaktır. Seans odası dertlerinizi döküp rahatladığınız, psikoterapistin de iyi bir dert dinleyici olduğu bir süreç ve oda değildir. Ara ara yalnızca dinlemek terapötik etki sağlasa da iyi bir terapist durumunuzla alakalı yorum ve yüzleştirmeleri yapmak durumundadır. Ara ara yalnızca dinlemek terapötik etki sağlasa da iyi bir terapist durumunuzla alakalı yorum ve yüzleştirmeleri yapmak durumundadır. Bu yorum ve yüzleştirmeler de etrafınızdaki diğer insanlardan farklı olarak herkesin göremediğini görmek ve tüm psikolojik bilgi birikimini içerecek biçimde olmalıdır.
Psikoterapi bir sorgu, psikoterapist de savcı değildir. Yani psikoterapi bir yargılanma, eleştirilme, aşağılanma ve kötü hissettirme süreci değildir. Terapist danışanı olduğu gibi şartsız kabul eder, eleştirip yargılamadan terapötik işbirliği içine girmelidir. Psikoterapi birçok durumda ilaç tedavileri kadar efektiftir. Bilişsel davranışçı terapi, psikoanalitik terapi, Adlerci terapi, akılcı duygusal davranış terapisi, birey merkezli terapi, kişiler arası terapi, varoluşçu terapi, Gestalt terapisi, aile terapisi gibi adını duyurmuş psikoterapi yöntemleri gibi 400’ ün üzerinde psikoterapi ekolünün olduğu bilinmektedir.
Psikoterapi Seansı Ne Kadar Sürer?
Psikoterapinin faydası için çoğu kez 6-12 aylık bir terapi süreci gerekir. Danışana göre seans sayısı ve süresi değişebilir. Birçok danışan ilk terapi seansından itibaren olumlu yönde gelişim görebilmektedir.
Psikoterapide Gizlilik
Seans odasında psikoterapi seansı gizlilik ilkesi esas alınarak yürütülür. Konuşulanlar, paylaşılanlar terapist ve danışan arasında kalır. Ancak danışanın kendisine ya da başkasına zarar verme riski oluşursa, danışanın sağlığını ve can güvenliğini korumak için gizlilik kuralı ihlal edilebilir ve psikoterapi alan kişinin bilgisi dâhilinde gerekli yerlere bilgilendirmeler yapılır.
Psikoterapi Kimler Tarafından Uygulanır?
Psikoterapi eğitimlerini tamamlamış uzman psikolog veya psikiyatristler tarafından uygulanabilmektedir. Psikoterapist ( klinik psikolog ya da psikiyatrist ) süresi uzun ve derinlemesine bir eğitim programından geçtiği için danışanlarına çok daha geniş perspektifte ve daha derinlemesine çalışmalar yapabilir. Psikoterapi bu nokta ‘’danışmanlıktan’’ ayrılmaktadır.
Psikoterapi Hangi Durumlarda İşe Yarar?
Psikoterapi;
Depresyon
Kaygı ve korkular (Fobiler)
Aile içi çatışmalar,
İlişkisel sorunlar,
Duygusal problemler,
Ayrılık ve boşanma,
Kayıp ve yas süreci,
Öfke kontrolünde güçlük,
Kendini ifade etmede zorlanma,
Özgüven sorunları,
İstismar,
Cinsel sorunlar,
Doğum sonrası depresyon,
Akademik problemler,
İş yaşamı ile ilgili problemler,
Kronik ya da ölümcül rahatsızlıklar vs. gibi danışanın hayatını zor duruma götüren birçok farklı konuda yardımcı olabilecek etkili ve önemli bir destek yöntemidir.
